Een prikkelarme werkomgeving: “Dat scheelt heel veel paracetamolletjes!”

Drukte van belang

Het Westrom-pand aan De Hanze in Roermond is in 2013 in gebruik genomen. Een ruim en licht gebouw waarin dagelijks bijna 500 mensen werken. Al die mensen maken geluid, omdat ze met elkaar praten en lachen, omdat ze gereedschappen gebruiken en machines. Bestuurders van pallettrucks leveren onderdelen aan bij de verschillende productielijnen en brengen gereed product naar het magazijn. Facilitaire medewerkers halen karton en plastic op en vegen de vloer. Het is een drukte van belang, door mensen en machines. 
Steeds meer Westrom-medewerkers geven aan dat ze last hebben van prikkels, zoals geluiden om zich heen en beweging. Mensen die te veel prikkels krijgen, kunnen daar ziek van worden. Het centraal managementteam (CMT) neemt die signalen serieus. Omdat Westrom geen eigenaar is van het pand, zijn bouwkundige aanpassingen niet zomaar te realiseren. Daarom stelde het CMT twee jaar geleden een projectgroep samen. Zij kregen de opdracht om te onderzoeken hoe groot de behoefte aan prikkelarme werkplekken is en hoe die werkplekken te realiseren zijn. 

Prioriteit voor auditieve en visuele prikkels

Daniël Stokx is één van de leden van de projectgroep. Hij is teamleider van de afdeling Diagnose. Daniël vertelt wat de projectgroep tot nu toe heeft gegaan. “De meeste signalen kwamen uit de productieomgeving op de begane grond. Daar zijn meer prikkels dan op de bovenverdieping. We hebben een onderverdeling gemaakt in visuele prikkels, auditieve prikkels, gevoel, reuk en smaak. Toen zijn we gaan toetsen of de signalen klopten. We hebben een 0-meting gedaan door middel van interviews; eerst hebben we vragen gesteld aan leidinggevenden en daarna hebben we gepraat met de mensen die in de productie werken. Daaruit kwam naar voren dat onze medewerkers inderdaad last hebben van prikkels. Twee prikkels sprongen eruit: auditief, dus geluid en visueel, zoals licht, kleur of beweging waardoor mensen zich niet goed kunnen concentreren. We zijn gaan zoeken naar soortgelijke bedrijven als Westrom die met dezelfde problematiek te maken hebben. In de afgelopen twee jaar zijn we bij diverse bedrijven op bezoek geweest om te horen – en te zien – welke oplossingen zij hebben bedacht. Eigenlijk was het nergens hetzelfde als bij Westrom; elk pand is anders. Ons pand is niet te vergelijken met dat van de collega-bedrijven. Maar natuurlijk krijg je door deze bezoeken wel goede ideeën. De projectgroep adviseerde om prioriteit te geven aan twee prikkels: auditief en visueel. Nadat we daarvoor groen licht kregen, hebben we er deskundigen bij betrokken, zoals onze preventiemedewerker, de bedrijfsarts, facilitaire zaken en de technische dienst.”

Technische oplossingen

Een verbouwing behoorde niet tot de mogelijkheden. Daarom ging de projectgroep op zoek naar gespecialiseerde bedrijven die kunnen helpen met technische oplossingen. Daniël Stokx: “Er zijn een paar onafhankelijke geluidsmetingen gedaan. We zaten wel binnen de wettelijke normen, maar de metingen gaven pieken aan bij bepaalde werkzaamheden. Je kunt echter niet voorbij gaan aan de beleving van de medewerkers. Gelukkig bleken er technische mogelijkheden te zijn om het geluid te verminderen; wel met een stevig prijskaartje. Het CMT heeft budget vrijgemaakt om op de begane grond, waar de meeste hinder van het geluid was, geluidsdempende panelen te bevestigen.” 

Positieve reacties

De kerstvakantie is gebruikt voor de werkzaamheden. De productiehal op de begane grond ziet er nu heel anders uit: panelen aan het plafond, panelen op de wanden en dividers die vanaf het plafond naar beneden hangen. Er komen ook nog verrijdbare dividers; schermen die je kunt verplaatsen. Die helpen niet alleen tegen het geluid, je kunt er ook visuele prikkels mee verminderen. “De eerste reacties van medewerkers zijn positief”, zegt Daniël. “De technische maatregelen op de begane grond verminderen al heel veel prikkels. Er komt nog een nameting van het geluid, daarmee kunnen we aantonen dat de maatregelen effect hebben.”

Merkbaar verschil

Wat vinden de mensen op de werkvloer ervan? David merkt het verschil heel goed. Hij kan zijn collega’s nu een stuk beter verstaan. “Het geluid is gedempter”, zegt David. “Ik stel machines in en zorg ervoor dat ze blijven draaien. Al die machines maken geluid. Ik merkte dat ik ’s avonds heel moe was in mijn hoofd. Voor mij zijn de geluidsdempende platen een prima oplossing voor het verminderen van prikkels. Ik zou het niet fijn vinden als er schermen worden geplaatst. Nu is er ruimte om me heen, het is open. Je zit al de hele dag tussen vier muren, dus voor mij geen hokjes, daar zou ik wel moeite mee hebben. Ik heb het naar mijn zin op deze plek, we hebben het leuk onder elkaar. Met deze aanpassingen erbij is het goed.”

Hard praten niet meer nodig

Ook George kan de mensen om hem heen veel beter verstaan, en zij hem. George komt wat moeilijker uit zijn woorden en praat zacht. “Om ervoor te zorgen dat collega’s mij konden verstaan, moest ik altijd heel hard praten en vlak bij hen staan. Ik ging naar huis met een drukkend gevoel in mijn hoofd; van de geluiden, maar ook omdat ik doodmoe was van dat hardere praten. Dat kost extra inspanning. Nu kan ik een gesprek voeren op anderhalve meter afstand. Als ik ‘s avonds thuiskom, dan is het veel rustiger in mijn hoofd.” George is van mening dat het te lang heeft geduurd voordat er iets werd gedaan aan de vele prikkels. “De geluiden van de machines vond ik het ergste. En de geluiden van pallets die op de grond worden gezet, dat hoorde je door het hele gebouw. Toen ik na de kerst weer aan het werk ging, viel me meteen op dat er iets was veranderd. Ik wist alleen niet wat. Maar toen zag ik de platen en dacht ik: eindelijk! De geluiden klinken nu veel minder door. Ik hoorde opeens de radio weer, die mag van mij nu zelfs wel een beetje harder. Volgens mij is het geluid wel met 50% verminderd. Dit scheelt heel veel paracetamolletjes!”

Enorme verbetering

Voor Miranda zijn de aanpassingen ook een enorme verbetering. “Als je slechthorend bent, merk je écht het verschil. Vanwege het geluid droeg ik mijn hoorapparaat niet meer op het werk, want alle geluiden komen dan twee keer zo hard binnen. Het geluid van de machines kwam boven de stemmen van de mensen uit. Ik hoorde mijn collega’s niet goed. Daar had ik heel veel moeite mee. Dan moest ik wel tien keer vragen wat iemand tegen mij zei. Ik werd heel erg chagrijnig van alle geluiden. Op een gegeven moment kan je het niet meer verdragen aan je hoofd. Nu de platen in de fabriek hangen is dat verbeterd. Ik moet iemand die tegen mij praat nog wel blijven aankijken, maar alle andere geluiden zijn gedempt. Ook het geluid van de machine waaraan ik werk. Gelukkig maar, want dat werk is mijn lust en mijn leven. Binnenkort wil ik weer uitproberen hoe het is mét hoorapparaat.”

De eerste stap is gezet, de twee grootste prikkels in de productiehal van Westrom zijn aangepakt. De mensen die er werken hebben er echt baat bij. Als het prettiger is op je werk, is de kans kleiner dat je door ziekte uitvalt. En dat is voor iedereen wel zo fijn.